Người đàn ông 66 tuổi xuất hiện các dấu hiệu đột quỵ như yếu nửa người bên trái, nói ngọng và đau đầu hồi tháng 6. Thay vì đưa đến bệnh viện, gia đình đã bôi nước gừng và chích lể các đầu ngón tay, tai để bóp bỏ “máu độc”.

Sau 5 tiếng, khi tình trạng chuyển nặng, bệnh nhân mới được đưa đến Bệnh viện Hùng Vương, Phú Thọ, cấp cứu. Bác sĩ chẩn đoán ông bị nhồi máu não, nhập viện quá muộn và được xử trí sai cách dẫn đến tình trạng nguy kịch.

Tương tự, người đàn ông 60 tuổi được đưa đến Bệnh viện Việt Nam – Thụy Điển Uông Bí năm 2023 trong tình trạng nguy kịch sau khi gia đình áp dụng phương pháp chích lể máu ở đầu ngón tay chân. Hậu quả là bệnh nhân không chỉ bị đột quỵ do nhồi máu não mà còn bị nhiễm trùng tại các vị trí chích máu, buộc phải thở máy và điều trị tích cực.

Hiện chưa có thống kê chính thức về số ca đột quỵ nhập viện muộn do gia đình áp dụng các phương pháp như trên. Song bác sĩ Đoàn Dư Mạnh, Phó Giám đốc Trung tâm Tim mạch và Đột quỵ Quốc tế, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông khẳng định “chích máu chữa đột quỵ” là thông tin hoàn toàn vô căn cứ, không có giá trị y khoa và cực kỳ nguy hiểm. Các nghiên cứu lâm sàng chưa từng ghi nhận bất kỳ bằng chứng nào cho thấy việc chích máu có thể cải thiện tình trạng bệnh nhân đột quỵ.

Theo số liệu từ Hiệp hội Đột quỵ Mỹ, mỗi phút trôi qua không được điều trị, người bệnh mất đi 1,9 triệu tế bào não, tương đương 3,1 tỷ kết nối thần kinh và 12 km sợi trục thần kinh. Cứ mỗi giây trôi qua, 32.000 tế bào não chết đi nếu không được cung cấp máu và oxy đầy đủ.

Tình hình đột quỵ tại Việt Nam đặc biệt đáng báo động với tỷ lệ mắc lên đến 1.100-1.200 ca/100.000 dân, tỷ lệ tử vong đạt 210/100.000 người, cao gấp 1,5 lần so với Thái Lan. Nghiên cứu mới đây từ Bộ Y tế cho thấy 77% bệnh nhân sau điều trị đột quỵ sẽ có di chứng vĩnh viễn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.

Bác sĩ Hoàng Tiến Trọng Nghĩa, Trưởng khoa Nội Thần kinh, Bệnh viện Quân y 175, cảnh báo chích lể tay chân không chỉ gây nguy cơ uốn ván, nhiễm trùng mà còn khiến người bệnh chậm trễ đến bệnh viện, làm mất ‘thời gian vàng’ điều trị và để lại di chứng nặng nề khó hồi phục.

Thay vì tin vào các phương pháp phản khoa học, người dân cần nắm vững quy tắc FAST để nhận biết đột quỵ: F (Face – méo mặt), A (Arm – yếu tay), S (Speech – khó nói), T (Time – thời gian gọi cấp cứu ngay). Các dấu hiệu khác bao gồm tê yếu nửa người, lú lẫn, khó nhìn, chóng mặt và đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân.

“Thời gian vàng” trong điều trị đột quỵ thường là 3-4,5 giờ đầu. Các nghiên cứu lâm sàng DAWN và DEFUSE 3 đã chứng minh khả năng mở rộng cửa sổ điều trị lên đến 24 giờ ở một số trường hợp đặc biệt. Y học hiện đại đã chứng minh hiệu quả của hai phương pháp chính trong điều trị đột quỵ thiếu máu não cấp là tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch và lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học. Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ tái thông mạch máu sau can thiệp có thể đạt trên 80%, cải thiện đáng kể khả năng phục hồi.

Thống kê cho thấy 72,5% bệnh nhân đột quỵ gặp tình trạng tăng huyết áp, 64,9% rối loạn mỡ máu và 53,4% có tiền sử uống rượu. Tỷ lệ người trẻ bị đột quỵ ngày càng tăng, hiện chiếm khoảng 15% tổng số ca. Phòng ngừa bằng cách kiểm soát các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh tim mạch và lối sống lành mạnh vẫn là biện pháp hiệu quả chỉ có. Việc tin vào các phương pháp dân gian không được kiểm chứng như chích máu không những không giúp ích mà còn làm mất thời gian vàng cứu sống người bệnh.

“Thông tin y tế sai lệch trên mạng xã hội đang trở thành mối nguy thực sự, đặc biệt trong thời đại số hóa khi mỗi người dùng đều có thể trở thành nguồn phát tán thông tin không kiểm chứng”, bác sĩ Mạnh bày tỏ.

Nguồn: vnexpress.vn

Từ tháng 10, Hà Nội được yêu cầu thí điểm không dùng nhựa một lần tại cửa hàng đồ uống, quán ăn trong Vành đai 1.

Theo Nghị định 08 năm 2022, sản phẩm nhựa dùng một lần gồm khay, hộp đựng thực phẩm, bát, cốc, ống hút, dụng cụ khác có thành phần nhựa, được thiết kế để dùng một lần. Còn bao bì nhựa khó phân hủy sinh học là các loại làm từ nhựa PE, PP, PS, PVC, PET, thường lâu phân hủy trong môi trường đất, nước, hoặc bãi chôn lấp.

Tiến sĩ Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam, cảnh báo các sản phẩm nhựa, đặc biệt là hộp xốp, chứa chất độc hại có thể gây tổn thương não, viêm gan, rối loạn nội tiết, vô sinh và ung thư. Về nguyên tắc, những sản phẩm này chỉ nên dùng một lần và không đựng đồ ăn nóng. Tuy nhiên, nhiều cửa hàng vẫn dùng túi ni lông, hộp nhựa dùng một lần để đựng bún, phở, cháo nóng.

Khi túi nylon, hộp nhựa hay màng bọc thực phẩm đựng thức ăn nóng khoảng 80 độ C, các chất phụ gia như hóa dẻo, phẩm màu, chì, cadimi có thể ngấm vào thức ăn. Nếu đựng thực phẩm ở 100 độ C, monostyren (một loại chất độc) trong nhựa sẽ giải phóng, gây tổn thương gan nghiêm trọng và nhiều bệnh nguy hiểm khác.

Các hóa chất này tích tụ lâu ngày có thể dẫn đến ung thư, ảnh hưởng xấu đến sự phát triển não bộ ở trẻ, thay đổi mô, biến đổi nhiễm sắc thể, sẩy thai, dị tật bẩm sinh, và rối loạn nội tiết tố. Đáng lo ngại hơn, nhiều ống hút, cốc nhựa, hộp xốp dùng một lần hiện nay được tái chế từ nhựa đã qua sử dụng, không loại bỏ được tạp chất độc hại, dễ phát sinh chất độc khi dùng.

Nhu cầu sử dụng tăng cao khiến lượng rác thải nhựa và túi ni lông ra môi trường ngày càng lớn. Việc quản lý, thu gom, xử lý rác chưa kịp thời dẫn đến tình trạng đốt rác thải nhựa phổ biến. Quá trình này tạo ra nhiều khí độc, bao gồm dioxin và furan – những chất cực độc gây khó thở, ảnh hưởng tuyến nội tiết, giảm miễn dịch, rối loạn tiêu hóa và nguy cơ ung thư.

Trong khi đó, phó giáo sư Nguyễn Duy Thịnh, cán bộ Viện Công nghệ thực phẩm, Đại học Bách Khoa, Hà Nội, nhìn nhận nhu cầu sử dụng hộp nhựa rất lớn. Các loại hộp nhựa, chai nhựa có ưu điểm chịu được va đập, độ bền cao, dễ dàng vận chuyển, gia công và đặc biệt nguồn nguyên liệu cũng khá đa dạng. Tuy nhiên, sử dụng hộp nhựa có thể gây thôi nhiễm, đơn cử nguy cơ thôi nhiễm polytilen, etylen, propilen theo các mono của hạt nhựa. Những chất này đưa vào cơ thể có thể gây bệnh.

Ở Việt Nam, đồ nhựa vẫn chưa được kiểm định chặt chẽ. Đối với những loại nhựa kém chất lượng, quá trình sử dụng sẽ sản sinh chất BPA – chất độc gây ra một số bệnh như vô sinh, tiểu đường, ung thư…, người dân cần phải cảnh giác.

Chuyên gia khuyến cáo tốt chỉ có là hạn chế sử dụng hộp nhựa, chai nhựa để bảo quản thực phẩm. Không dùng hộp xốp, hộp nhựa chứa đựng các loại thức ăn, đồ uống nóng trên 100 độ C, chỉ có là các loại thức ăn rán có nhiều mỡ đang nóng. Không dùng lò vi sóng để làm nóng thực phẩm chứa trong hộp xốp, hộp nhựa. Chỉ dùng sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, hợp vệ sinh an toàn thực phẩm.

Không nên tái sử dụng hoặc sử dụng hộp xốp, ống hút, cốc, đĩa nhựa để đựng và bảo quản thực phẩm trong thời gian dài bởi khi đó những vật dụng này sẽ bị xước, ngả màu, tạo điều kiện cho vi trùng, vi khuẩn tích tụ và gây bệnh. Hãy sử dụng các lựa chọn thay thế thân thiện với môi trường như thay thế chai nhựa bằng chai thủy tinh, ống hút nhựa bằng ống hút tre, túi nhựa bằng túi giấy, ông Thịnh khuyên.

Nguồn: vnexpress.vn