Theo nghiên cứu, người thừa cân, béo phì có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao gấp 2.5 lần so với người có cân nặng bình thường. Đây không chỉ là vấn đề ngoại hình, mà là bệnh lý mạn tính đang đe dọa trái tim và tính mạng của hàng triệu người Việt.

Béo phì làm gia tăng bệnh tim mạch

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), vào năm 2021, BMI cao hơn mức tối ưu ước tính đã gây ra 3,7 triệu ca tử vong do các bệnh không lây nhiễm như bệnh tim mạch, tiểu đường, rối loạn thần kinh, bệnh hô hấp mãn tính và rối loạn tiêu hóa.

Bác sĩ Đoàn Dư Mạnh, phó giám đốc Trung tâm Tim mạch và Đột quỵ, Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, cho biết tình trạng béo phì đang ngày càng phổ biến và đang là vấn đề của nhiều nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Béo phì xuất hiện ở cả người trẻ tuổi và là nguyên nhân uy tín dẫn đến nhiều bệnh lý tim mạch nguy hiểm.

“Mới đây, chúng tôi tiếp nhận một nam bệnh nhân chỉ mới hơn 30 tuổi nhưng đã bị tăng huyết áp và rối loạn nhịp tim. Chỉ số BMI của bệnh nhân này vượt 40, thuộc mức béo phì độ 3 – mức nghiêm trọng chỉ có. Nếu không điều trị bệnh nền và kiểm soát cân nặng kịp thời, bệnh nhân sẽ có nguy cơ cao gặp phải những biến chứng lâu dài như suy tim hay tai biến mạch máu não”, bác sĩ Mạnh chia sẻ.

Theo bác sĩ Mạnh, sự gia tăng của béo phì phần lớn đến từ lối sống hiện đại ít vận động, chế độ ăn nhiều đồ ăn nhanh, đồ uống có đường, cộng thêm áp lực căng thẳng kéo dài khiến thói quen sinh hoạt bị đảo lộn. Tất cả yếu tố này kết hợp lại tạo nên nguy cơ lớn cho sức khỏe tim mạch.

Từ kinh nghiệm điều trị, bác sĩ Mạnh cho biết bệnh lý phổ biến chỉ có ở người béo phì là tăng huyết áp, vì nếu không được kiểm soát có thể dẫn tới suy tim và tai biến mạch máu não. Nếu mảng xơ vữa gây tắc mạch máu não có thể dẫn đến đột quỵ, biến chứng có tỉ lệ tử vong và tàn phế rất cao.

“Tỉ lệ tử vong do tim mạch và đột quỵ ở người béo phì đang có xu hướng gia tăng nhanh chóng. Đây là hồi chuông cảnh báo cho cộng đồng về việc kiểm soát cân nặng và phòng ngừa sớm”, bác sĩ Mạnh nhấn mạnh.

Cơ chế béo phì làm hại trái tim

PGS.TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, trưởng khoa phẫu thuật tiêu hóa, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, phân tích rằng người béo phì thường kèm theo nhiều rối loạn trong cơ thể, tạo thành một chuỗi tác động tiêu cực lên tim và hệ tuần hoàn.

Thứ chỉ có, tăng huyết áp là tình trạng rất phổ biến. Khi cơ thể có quá nhiều mô mỡ, tim phải hoạt động mạnh hơn để bơm máu nuôi phần mô thừa này. Áp lực lên thành mạch máu tăng cao liên tục sẽ dẫn đến tăng huyết áp, dần dần gây tổn thương mạch máu và tim.

Thứ hai, rối loạn mỡ máu. Ở người béo phì, nồng độ cholesterol xấu (LDL) và triglyceride thường tăng cao, trong khi cholesterol tốt (HDL) lại giảm xuống. Điều này tạo điều kiện hình thành các mảng xơ vữa trong lòng mạch máu, khiến chúng hẹp dần và dễ bị tắc nghẽn.

Thứ ba, kháng insulin, một tình trạng phổ biến ở người thừa cân, dẫn tới đái tháo đường típ 2 – yếu tố nguy cơ uy tín cho bệnh tim mạch. Khi đường huyết không được kiểm soát, các mạch máu sẽ bị tổn thương nhanh chóng hơn, thúc đẩy tiến trình xơ vữa động mạch.

Ngoài ra, mô mỡ còn tiết ra nhiều chất gây viêm làm mạch máu bị viêm nhiễm, suy yếu và xơ cứng nhanh. Theo bác sĩ Tuấn, tất cả những yếu tố này kết hợp với nhau khiến trái tim người béo phì luôn phải “gồng mình”, làm việc quá tải, dễ dẫn đến suy tim hoặc đột quỵ.

Béo phì là bệnh lý, không phải vấn đề ngoại hình

Các chuyên gia khẳng định, béo phì là một bệnh lý và phải điều trị nghiêm túc, thay vì chỉ xem đây là vấn đề thẩm mỹ. Đáng lo ngại hơn, tình trạng này đang ngày càng trẻ hóa, không chỉ ảnh hưởng đến người trưởng thành mà còn xuất hiện nhiều ở thanh thiếu niên, thậm chí trẻ nhỏ.

Theo bác sĩ Mạnh, béo phì thường phát triển qua nhiều giai đoạn: Thừa cân (tiền béo phì); Béo phì độ 1; Béo phì độ 2; Béo phì độ 3 (béo phì bệnh lý)

Ngay khi bắt đầu thừa cân, mỗi người nên kiểm soát cân nặng để ngăn mỡ thừa tích tụ. Nếu để tình trạng kéo dài, mỡ sẽ ngày càng tích lũy nhiều hơn, việc giảm cân trở nên khó khăn và nguy cơ biến chứng tim mạch tăng cao.

“Mỡ thừa không hình thành trong một sớm một chiều, và việc giảm mỡ cũng không thể diễn ra tức thì. Nếu không có phương pháp kiểm soát cân nặng hiệu quả, người ở giai đoạn thừa cân sẽ nhanh chóng tiến tới béo phì và khi đã xuất hiện biến chứng, việc điều trị sẽ khó khăn hơn rất nhiều”, bác sĩ Mạnh khuyến cáo.

Theo bác sĩ Tuấn, điều trị béo phì phải theo hướng toàn diện từ can thiệp thay đổi lối sống, dùng thuốc nội khoa cho tới phẫu thuật giảm cân khi cần thiết.

Đồng thời, nên tập thể dục ít chỉ có 150 phút mỗi tuần, ưu tiên các hoạt động như đi bộ nhanh, bơi lội hoặc đạp xe. Ngoài ra, ngủ đủ giấc và tránh căng thẳng kéo dài cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân nặng hợp lý.

Truy cập website của Tổng Hội Y học Việt Nam (https://giamcansongkhoe.vn/) để tìm hiểu thông tin khoa học và lời khuyên để quản lý bệnh béo phì.

*Thông tin trong bài viết nhằm nâng cao nhận thức về bệnh béo phì, không thay thế tư vấn của bác sĩ.

Nguồn: suckhoedoisong.vn

Chỉ còn khoảng hai tháng nữa đến Tết Bính Ngọ 2026, nhiều chị em đổ xô tìm kiếm các sản phẩm bôi da để làm đẹp cấp tốc, trong đó tretinoin bỗng thành “ngôi sao” được quảng cáo rầm rộ trên mạng xã hội.

Việc mua và dùng tùy tiện loại thuốc da liễu này khiến không ít người phải vào viện điều trị vì bỏng đỏ, kích ứng nặng.

Rủi ro khi tự ý dùng tretinoin

Bệnh viện Da liễu Đà Nẵng thời điểm cuối năm gia tăng nhanh số bệnh nhân đến khám do sử dụng tretinoin. Chị T.H. (29 tuổi) kể: “Thấy nhiều chia sẻ trên TikTok da đẹp lên rất nhanh khi dùng tretinoin nên tôi mua tuýp 0,1% trên mạng về dùng. Ba ngày sau mặt nóng rát, đỏ, bong từng mảng và sưng phồng. Lúc đó tôi mới tá hỏa đi viện”.

BS CKI Nguyễn Thị Nam Phương, khoa phẫu thuật thẩm mỹ Bệnh viện Da liễu Đà Nẵng, cho biết tretinoin là chất có hoạt tính rất mạnh trong nhóm retinoids bôi ngoài da. Chất này thúc đẩy thay mới tế bào da, giảm bã nhờn, phân tán sắc tố, thường được kê đơn trong điều trị mụn trứng cá, một số bệnh lý tăng sừng, một số bệnh lý tại nang lông – tuyến bã.

Càng gần Tết, nhu cầu làm đẹp tăng cao, các xu hướng “lột da”, “đổi da cấp tốc” lan truyền mạnh trên mạng xã hội. “Tretinoin dễ mua, giá rẻ, được nhiều người nổi tiếng chia sẻ nên càng dễ bị lạm dụng”, bác sĩ Nam Phương nói.

Tuy nhiên không phải làn da nào cũng đủ khỏe để chịu được tác động mạnh của chất này. Tretinoin dễ gây đỏ, rát, bong tróc, đặc biệt trên các làn da đang yếu, đã từng dùng mỹ phẩm kém chất lượng hoặc không được bảo vệ bởi kem chống nắng, dưỡng ẩm phù hợp. Trường hợp nhẹ có thể mất vài tuần để hồi phục, trường hợp nặng kéo dài nhiều tháng.

Tretinoin không phải kem dưỡng mà là thuốc kê đơn

Trao đổi với Tuổi Trẻ, bác sĩ Nguyễn Tiến Thành – thành viên Hội Da liễu Việt Nam – cho hay thời gian gần đây ghi nhận nhiều ca viêm da kích ứng, thậm chí nhiễm trùng do tự sử dụng hoạt chất tretinoin. Tretinoin không phải kem dưỡng mà là thuốc kê đơn, có nhiều nồng độ khác nhau. Nếu dùng sai, da có thể bị tổn thương nặng.

Thời gian qua bác sĩ Thành tiếp nhận không ít ca da đỏ rực, rát bỏng, bong tróc từng mảng sau khi tự ý dùng tretinoin. Một số trường hợp bùng phát mụn viêm, hàng rào bảo vệ da suy yếu khiến da châm chích, khô căng và dễ nhiễm trùng.

Có người vừa kích ứng do tretinoin vừa bị viêm da tiếp xúc vì dùng hàng giả, hàng nhái mua trên mạng. Như vậy da bị tổn thương hai lần, một là do nồng độ không phù hợp, hai là do chất lượng sản phẩm không đảm bảo.

Một trường hợp gần đây là phụ nữ gần 40 tuổi mua sản phẩm có chứa tretinoin trị giá vài triệu đồng tại spa. “Bôi ba ngày, mặt chị đỏ rực, rát và chảy dịch. Nhân viên spa lại khuyên “cứ bôi tiếp để thay da” khiến da tổn thương nặng hơn. Cuối cùng chị phải nghỉ làm đi khám trong tình trạng da tổn thương rất nặng”, bác sĩ Thành chia sẻ.

Ba sai lầm phổ biến

Theo bác sĩ Nam Phương, bệnh nhân thường mắc ba sai lầm phổ biến khi dùng tretinoin. Một số người dùng sai mục đích khi không hiểu rõ mình đang dùng thuốc điều trị, chỉ mong muốn “da bong để đẹp nhanh”, làm theo lời khuyên truyền miệng trên mạng. 

Một sai lầm nữa là dùng sai nồng độ, sai liều. Tretinoin trên thị trường thường có nồng độ từ 0,01 – 0,25%. Việc lựa chọn nồng độ, tần suất bôi phải do bác sĩ kê đơn. Tự tăng nồng độ rất dễ gây kích ứng nặng.

Bên cạnh đó, nhiều làn da đã tổn thương do dùng mỹ phẩm không an toàn, kem trộn… khi tiếp xúc tretinoin, các phản ứng rát, bỏng đỏ thường nghiêm trọng hơn.

Bác sĩ Nam Phương khuyến cáo: “Khi bị kích ứng do dùng tretinoin, việc đầu tiên phải ngưng ngay tất cả sản phẩm đang dùng, chỉ rửa mặt bằng sản phẩm dịu nhẹ, tránh acid hoặc sản phẩm có các hạt ma xát trên da. 

Chống nắng kỹ ít chỉ có hai lần/ngày. Tăng cường dưỡng ẩm bằng các sản phẩm làm dịu, phục hồi da. Đi khám bác sĩ da liễu nếu kích ứng không cải thiện và tuyệt đối không làm theo các mẹo trên mạng, tránh nguy cơ nhiễm trùng, tăng sắc tố sau viêm”.

BS CKI Nguyễn Anh Khoa, Phó trưởng khoa phẫu thuật thẩm mỹ Bệnh viện Da liễu Đà Nẵng, cho biết thêm về cơ chế hoạt động của tretinoin. Tretinoin gắn vào thụ thể RAR trong nhân tế bào, giúp điều chỉnh chu trình biệt hóa keratin và tái tạo da. “Để đảm bảo an toàn, người dùng nên đến khám bác sĩ da liễu để được tư vấn sản phẩm phù hợp và hướng dẫn sử dụng đúng”, bác sĩ Khoa lưu ý.

Với những người có nhu cầu cải thiện làn da trước Tết, bác sĩ Khoa nhấn mạnh điều quan trọng chỉ có là đánh giá sức khỏe làn da như độ ẩm, độ đàn hồi, độ nhạy cảm, có viêm da, dị ứng hay nhiễm trùng hay không. Nếu không chắc chắn nên khám bác sĩ da liễu trước khi bắt đầu bất kỳ liệu trình thẩm mỹ nào.

Khi da đã ổn định và không có bệnh lý kèm theo, bước tiếp theo là xác định vấn đề cần cải thiện. Những mối quan tâm thường gặp gồm sắc tố da (thâm, nám), lỗ chân lông to, nếp nhăn nông, sẹo mụn hoặc nhiều vấn đề cùng lúc. Tùy từng trường hợp bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ phù hợp, có thể bao gồm điều trị tại chỗ, laser, peel hóa học, lăn kim hoặc kết hợp nhiều phương pháp.

Bác sĩ Khoa cũng lưu ý với làn da đang trong giai đoạn phục hồi sau các thủ thuật thẩm mỹ, nguyên tắc quan trọng chỉ có là tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ thực hiện như nghỉ ngơi và hạn chế tiếp xúc với môi trường dễ gây nhiễm trùng, bôi kem hoặc mỡ kháng sinh theo chỉ định, giữ ẩm và bảo vệ da đúng cách.

Khi tổn thương đã lành có thể kết hợp thêm sản phẩm hỗ trợ tái tạo, chống sẹo dạng bôi, tiêm sản phẩm tăng trưởng hoặc tế bào gốc nếu phù hợp, tái khám đúng hẹn và thông báo sớm khi có dấu hiệu bất thường.

Muốn đẹp đón Tết, cần bắt đầu từ việc hiểu làn da của mình

Theo các bác sĩ, nếu muốn cải thiện da trước Tết, điều quan trọng chỉ có là phải biết tình trạng da của mình như đang mụn hay nám, da dầu hay khô, có nhạy cảm hay đang tổn thương.

“Bác sĩ sẽ phân tích da bằng máy, đánh giá hàng rào bảo vệ da, từ đó đưa ra phác đồ phù hợp như phục hồi da trước hay điều trị ngay. Mỗi người một loại da, không thể dùng công thức chung truyền miệng trên mạng. Và dù làm đẹp bằng phương pháp nào cũng cần có sự hướng dẫn của chuyên gia.

Thực tế không ít người bôi toàn sản phẩm đắt tiền nhưng lại bôi sai, kết hợp sai, cuối cùng da nát bét. Đặc biệt làm đẹp là cả quá trình, không thể chạy theo tâm lý đẹp nhanh để đón Tết”, bác sĩ Thành nhấn mạnh.

Bác sĩ Thành cho hay về lựa chọn làm đẹp nhanh dịp cận Tết có nhiều giải pháp như laser, đưa dưỡng chất vào da, công nghệ nâng cơ, xóa nhăn… tất cả đều phải được bác sĩ chỉ định để tránh biến chứng. Tuy nhiên để phục hồi làn da thì không thể ngày một ngày hai mà cần một quá trình chăm sóc. Việc chăm sóc hằng ngày cho da là vô cùng quan trọng để có một làn da khỏe mạnh và đẹp.

Nồng độ càng cao, rủi ro càng lớn

Theo bác sĩ Thành, tretinoin có các nồng độ phổ biến như 0,025%, 0,05%, 0,1%. Nồng độ càng cao, khả năng gây bong tróc và kích ứng càng mạnh. “Nhiều người mới dùng đã chọn ngay loại 0,05% hoặc 0,1% vì nghĩ hiệu quả nhanh hơn. Nhưng nồng độ quá cao khiến da phản ứng dữ dội. Người mới chỉ nên bắt đầu ở mức rất thấp và phải được bác sĩ chỉ định”, bác sĩ Thành nói.

Ngoài ra, các sai lầm thường gặp là bôi quá dày, dùng liên tục mỗi tối, kết hợp thêm AHA/BHA hoặc peel da khiến da bị “quá tải”. Chống nắng không đầy đủ cũng là nguyên nhân làm da sạm, viêm, thậm chí nhiễm trùng.

Ông khuyến cáo nếu muốn dùng tretinoin bắt buộc phải được thăm khám, hướng dẫn đúng cách, chống nắng đầy đủ và dưỡng ẩm suốt quá trình sử dụng.

Nguồn: Tuoitre.vn

SKĐS – Trong điều trị cúm A, bên cạnh thuốc đặc hiệu và thuốc giảm triệu chứng, nhiều người chọn bổ sung vitamin C với kỳ vọng rút ngắn thời gian bệnh và cải thiện sức đề kháng. Tuy nhiên, hiệu quả thực sự của vitamin C trong hỗ trợ hồi phục vẫn cần được hiểu đúng để tránh lạnh dụng.

1. Vai trò của vitamin C đối với bệnh cúm A

Vitamin C hay còn gọi là acid ascorbic, là một chất dinh dưỡng thiết yếu có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, vai trò và cách sử dụng vitamin C đối với bệnh cúm A cần được hiểu đúng để mang lại hiệu quả cao chỉ có và tránh những tác dụng không mong muốn.

Vitamin C không phải là thuốc điều trị cúm A, mà là một chất hỗ trợ mạnh mẽ cho hệ miễn dịch và quá trình phục hồi của cơ thể.

Tác dụng chống oxy hóa mạnh mẽ

Vitamin C là một chất chống oxy hóa mạnh. Khi cơ thể chiến đấu với virus cúm A, quá trình viêm nhiễm sẽ tạo ra nhiều gốc tự do có hại. Vitamin C giúp trung hòa các gốc tự do này, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do stress oxy hóa, từ đó giúp các tế bào miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn.

Hỗ trợ chức năng miễn dịch

Vitamin C rất cần thiết cho việc sản xuất và hoạt động của các tế bào bạch cầu, đặc biệt là tế bào lympho và thực bào. Đây là những “chiến binh” chủ chốt của hệ miễn dịch, có nhiệm vụ nhận diện và tiêu diệt virus. Khi cơ thể có đủ vitamin C, khả năng sản xuất kháng thể và phản ứng miễn dịch với mầm bệnh cũng được tăng cường.

Giảm thời gian và mức độ nghiêm trọng của bệnh

Một số ý kiến cho rằng việc bổ sung vitamin C một cách thường xuyên có thể giúp làm giảm nhẹ mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng cảm lạnh thông thường. Đối với bệnh cúm A, mặc dù chưa có bằng chứng về hiệu quả trực tiếp, nhưng việc tăng cường miễn dịch tổng thể của vitamin C được cho là có thể giúp rút ngắn thời gian bị bệnh hoặc giảm bớt sự mệt mỏi và khó chịu do bệnh gây ra.

Cần thiết cho quá trình hồi phục

Vitamin C tham gia vào quá trình tổng hợp collagen, một protein quan trọng giúp sửa chữa các mô bị tổn thương. Trong quá trình bị cúm A, niêm mạc đường hô hấp có thể bị tổn thương do viêm nhiễm, việc bổ sung vitamin C giúp đẩy nhanh quá trình làm lành vết thương và phục hồi niêm mạc.

2. Bổ sung vitamin C thế nào khi bị cúm A?

Cách sử dụng vitamin C cần tuân thủ liều lượng an toàn và phù hợp. Cơ thể người trưởng thành bình thường cần khoảng 75mg (nữ) và 90mg (nam) vitamin C mỗi ngày. Tuy nhiên, khi cơ thể đang chiến đấu với bệnh cúm A, nhu cầu vitamin C có thể tăng cao hơn.

Nguồn cung cấp ưu tiên

Nên ưu tiên bổ sung vitamin C từ các nguồn thực phẩm tự nhiên vì chúng còn cung cấp thêm các vitamin và khoáng chất khác hỗ trợ cơ thể:

• Các loại trái cây như cam, bưởi, quýt, chanh, dâu tây, việt quất…
• Các loại rau củ như ớt chuông (đặc biệt ớt chuông đỏ), bông cải xanh, kiwi, đu đủ…

• Nên uống nước ép hoặc ăn trực tiếp.

Các loại nước ép trái cây tươi không đường không chỉ cung cấp vitamin C mà còn giúp bổ sung nước và điện giải cần thiết khi bị sốt.

Liều lượng bổ sung bằng viên uống

Nếu lựa chọn bổ sung bằng viên uống, cần thận trọng về liều lượng.

Liều lượng khuyến nghị hỗ trợ: Đối với người trưởng thành khỏe mạnh bị cúm A, liều lượng bổ sung thường dao động từ 250mg – 1000mg mỗi ngày, chia làm nhiều lần uống.

Không nên vượt quá liều cao: Liều tối đa an toàn hàng ngày cho người lớn là 2000mg. Không nên vượt quá mức này trừ khi có chỉ định cụ thể từ bác sĩ.

Cách uống: Nên uống vitamin C sau bữa ăn để giảm kích ứng dạ dày và tăng khả năng hấp thu.

3. Những điều cần thận trọng khi dùng vitamin C

Mặc dù vitamin C an toàn với hầu hết mọi người khi dùng ở liều lượng thông thường, việc lạm dụng hoặc sử dụng không đúng cách có thể gây ra một số tác dụng phụ.

Rối loạn tiêu hóa

Uống quá nhiều vitamin C có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa như tiêu chảy, buồn nôn, co thắt dạ dày hoặc đầy hơi. Điều này thường xảy ra khi dùng liều trên 2000mg mỗi ngày. Việc chia nhỏ liều lượng uống trong ngày có thể giúp giảm thiểu tác dụng phụ này.

Nguy cơ sỏi thận

Vitamin C được chuyển hóa thành oxalat và lượng oxalat dư thừa có thể được bài tiết qua nước tiểu. Ở những người có tiền sử bệnh thận hoặc có cơ địa dễ hình thành sỏi, nồng độ oxalat cao có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận (sỏi oxalat canxi).

Tương tác với xét nghiệm và thuốc

Xét nghiệm: Vitamin C liều cao có thể làm sai lệch kết quả của một số xét nghiệm máu và nước tiểu, đặc biệt là xét nghiệm đường huyết.

Thuốc: Vitamin C có thể tương tác với một số loại thuốc như thuốc chống đông máu, thuốc hóa trị, hoặc thuốc tránh thai. Nếu đang điều trị bất kỳ bệnh lý mạn tính nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu bổ sung liều lượng vitamin C cao.

Thận trọng với người bệnh thiếu G6PD

Ở những người mắc bệnh thiếu men G6PD bẩm sinh, việc sử dụng vitamin C liều cao có thể gây ra hiện tượng tán huyết cấp tính (phá hủy hồng cầu) nguy hiểm. Những người này cần tuân thủ nghiêm ngặt liều lượng khuyến nghị của bác sĩ.

Khám định kỳ không chỉ giúp bảo vệ thận mà còn mang lại lợi ích cho sức khỏe tổng thể. Vì nếu thận không khỏe, nguy cơ huyết áp cao, bệnh tim mạch, rối loạn chuyển hóa đều tăng, từ đó ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống.

Những người sau 40 tuổi nên ưu tiên kiểm tra thận định kỳ vì những lý do sau.

Thận dễ tổn thương do tuổi tác

Thay đổi do tuổi tác khiến thận trở nên dễ bị tổn thương hơn. Những thay đổi này xuất hiện ở cấu trúc mạch máu, cầu thận, ống thận cho đến phản ứng miễn dịch và khả năng tái tạo. Do đó, nguy cơ mắc bệnh thận mạn tính sẽ tăng ở người cao tuổi ngay cả khi họ không có tiểu đường hay huyết áp cao, theo chuyên trang sức khỏe Healthline (Mỹ).

ẢNH minh họa: AI

Lão hóa có thể khiến thận mất dần một phần chức năng lọc, tái tạo tế bào kém hơn, khiến độc tố tích tụ. Một số người có vấn đề về thận nhưng không có triệu chứng rõ ràng. Số khác hay cảm thấy mệt mỏi, phù nhẹ, tiểu nhiều về đêm nhưng dễ nhầm lẫn với những vấn đề sức khỏe khác.

Bệnh thận thường diễn tiến âm thầm

Một trong những lý do quan trọng chỉ có nên khám thận định kỳ là bệnh thận mạn tính thường không có triệu chứng rõ rệt trong giai đoạn đầu. Không ít người không biết mình mắc bệnh dù thận đã chịu tổn thương đáng kể.

Thận khỏe mạnh lọc máu, giữ lại protein cần thiết và loại bỏ chất thải. Nhưng khi cầu thận hoặc ống thận bị tổn thương, protein có thể bị rò rỉ vào nước tiểu, dẫn đến protein niệu. Đây là dấu hiệu sớm của tổn thương thận.

Vì vậy, khám định kỳ giúp phát hiện sớm hơn, khi mà chức năng thận chỉ giảm nhẹ. Nhờ đó, bác sĩ sẽ có những khuyến nghị để ngăn chặn suy thận tiến triển.

Nguy cơ tăng khi có bệnh kèm theo

Khi qua tuổi 40, nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như huyết áp cao, tiểu đường loại 2, rối loạn mỡ máu cũng tăng lên. Những bệnh lý này, đặc biệt khi kiểm soát không tốt, có thể gây tổn thương mạch máu, cầu thận và dần dẫn tới bệnh thận mạn tính.

Các chuyên gia khuyến cáo những người có các yếu tố nguy cơ thì cần kiểm tra thận ít chỉ có 1 lần/năm. Những yếu tố này là huyết áp cao, tiểu đường, béo phì, hút thuốc hoặc có người thân bị bệnh thận.

Nhiều người có thể nghĩ kiểm tra chức năng thận phức tạp, cần máy móc hiện đại. Nhưng thực tế không hẳn vậy. Kiểm tra thận cơ bản rất đơn giản, dễ thực hiện và phù hợp làm định kỳ.

Các xét nghiệm và kiểm tra này gồm xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu, đo huyết áp. Trong một số trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể yêu cầu siêu âm thận hoặc các xét nghiệm hình ảnh để đánh giá cấu trúc thận nếu có dấu hiệu bất thường, theo Healthline.

Nguồn: thanhnien.vn

Giảm cân thường được nhắc đến vì lợi ích sức khỏe. Thế nhưng, giảm mỡ lại là chìa khóa để cải thiện đường huyết. Điều này là do mỡ thừa là nguyên nhân chính gây kháng insulin, dẫn đến tình trạng đường huyết cao.

Tập trung giảm mỡ, đặc biệt là vùng bụng và gan, sẽ cải thiện đáng kể khả năng xử lý đường huyết của cơ thể. Phương pháp này giúp phục hồi khả năng hấp thụ insulin của cơ thể, theo chuyên trang sức khỏe Healthline (Mỹ).

Trên thực tế, giảm cân và giảm mỡ không giống nhau. Các nghiên cứu cho thấy giảm mỡ, chứ không chỉ giảm cân, mới thực sự giúp phục hồi khả năng phản ứng insulin hiệu quả.

Khi mọi người cắt giảm calo hoặc bắt đầu tập thể dục, cân nặng thường giảm nhanh chóng. Nhưng việc giảm cân ban đầu này không chỉ mất đi mỡ thừa mà còn cả nước, khối lượng cơ, glycogen, dạng dự trữ của đường glucose trong gan và cơ bắp.

Trong vài tuần đầu của chế độ ăn kiêng, mất nước là nguyên nhân chính dẫn đến giảm cân. Khi cơ thể sử dụng glycogen làm năng lượng, mỗi gram glycogen sẽ giải phóng khoảng 3 gram nước. Điều này có nghĩa là chúng ta có thể giảm vài kg mà không thực sự giảm lượng mỡ dự trữ. Nghiên cứu cho thấy việc mất cơ trong quá trình ăn kiêng thực sự có thể khiến việc kiểm soát lượng đường trong máu trở nên kém hiệu quả hơn.

Mô cơ đóng vai trò chính trong việc sử dụng glucose làm năng lượng. Ít cơ đồng nghĩa với việc hấp thụ glucose kém hơn, dẫn đến lượng đường trong máu tăng cao theo thời gian. Vì vậy, mặc dù cân nặng có thể giảm nhưng sức khỏe trao đổi chất chưa chắc đã được cải thiện.

Ngược lại, giảm mỡ là trạng thái giảm mô mỡ, đặc biệt là mỡ nội tạng bao quanh các cơ quan nội tạng. Loại mỡ này có liên quan chặt chẽ đến kháng insulin. Hệ quả là các tế bào không còn phản ứng tốt với insulin, buộc tuyến tuỵ phải tiết nhiều insulin hơn để đưa đường glucose vào tế bào.

Một nghiên cứu được công bố trên chuyên san Author Manuscript cho thấy việc giảm 10% mỡ cơ thể làm tăng độ nhạy insulin lên gần 30%, ngay cả khi cân nặng vẫn ổn định. Sự cải thiện này xảy ra do các tế bào mỡ co lại giải phóng ít phân tử gây viêm và a xít béo hơn. Đây chính là những yếu tố gây cản trở hoạt động của insulin.

Giảm mỡ cũng có lợi cho chức năng ty thể, giúp các tế bào cơ bắp sử dụng đường glucose hiệu quả hơn. Đây là lý do tại sao ngay cả việc giảm mỡ vừa phải, không giảm cân đột ngột, cũng có thể giúp cải thiện đường huyết và cân bằng năng lượng, theo Healthline.

Nguồn: thanhnien.vn

SKĐS – Sau khi sinh nở, cơ thể người phụ nữ phải trải qua những biến đối rõ rệt. Vùng bụng dưới phải chịu  áp lực căng giãn lớn nhất trong thai kỳ, thường trở thành nỗi băn khoăn hàng đầu trong hành trình phục hồi vóc dáng sau sinh.

1. Tách cơ bụng dưới sau sinh là gì?

Sau khi sinh con, một trong những vấn đề phổ biến chỉ có mà hầu hết các mẹ gặp phải là tình trạng tách cơ bụng thẳng. Đây là hiện tượng hai bên cơ bụng thẳng (cơ 6 múi) bị giãn ra và tách rời nhau ở đường trắng giữa bụng do áp lực từ tử cung đang lớn dần trong suốt thai kỳ. Kết quả là vùng bụng dưới thường bị phình, mềm nhũn, mất kiểm soát và trông như vẫn “có bầu” dù đã sinh xong nhiều tháng.

Điều quan trọng chỉ có mà hầu hết các mẹ không biết: Nếu đang bị tách cơ bụng (đặc biệt từ 2–3 ngón tay trở lên), việc vội vàng tập các bài gập bụng truyền thống (crunches, sit-up, plank thông thường, leg raise…) không những không giúp làm nhỏ vòng eo mà còn khiến khoảng tách rộng hơn, làm tổn thương thêm mô liên kết…

Vì vậy, trước khi bắt đầu bất kỳ chương trình tập bụng nào, bước đầu tiên là phải tự kiểm tra xem mình có đang bị tách cơ bụng hay không.

Cách kiểm tra nhanh tại nhà:

• Nằm ngửa, co gối, bàn chân chống sàn.
• Đặt 2–3 ngón tay dọc ngay trên rốn (hoặc dưới rốn).
• Nhẹ nhàng nâng đầu và vai lên khỏi sàn.
• Nếu bạn cảm nhận được khoảng trống giữa hai dải cơ rộng hơn 2 ngón tay (khoảng >2 cm) hoặc thấy vùng giữa bụng phình lên rõ rệt, rất có thể mẹ đang bị tách cơ bụng mức độ trung bình–nặng.

Khi đã xác định có tách cơ, mọi bài tập phải ưu tiên chữa lành khoảng tách trước (kích hoạt cơ ngang bụng, cơ sàn chậu và hô hấp cơ hoành), thay vì các động tác gập bụng mạnh). Chỉ khi khoảng tách giảm xuống dưới 2 ngón tay và bụng không còn phình khi gắng sức, mẹ mới nên chuyển sang các bài tập bụng dưới chuyên sâu để lấy lại vòng eo thon gọn

2. Các bài tập phục hồi cơ hiệu quả

Nguyên tắc để tập luyện sau sinh là bắt đầu từ cơ lõi sâu (core) và tiến tới cơ bụng ngoài, luôn đặt sự an toàn của cột sống và sàn chậu lên uy tín.

Giai đoạn phục hồi ban đầu (tái kích hoạt)

Đây là giai đoạn tập trung vào việc tái tạo kết nối giữa não bộ và cơ bắp, củng cố cơ ngang bụng.

– Thở cơ hoành và kích hoạt sàn chậu: Thực hiện bài tập kegel kết hợp với hơi thở sâu. Khi thở ra, siết chặt cơ sàn chậu (như nín tiểu) và rút rốn ép sát về phía cột sống. Việc này cần được thực hiện nhiều lần trong ngày.

– Heel slides (trượt gót chân): Nằm ngửa, gối cong. Trong khi vẫn siết chặt cơ lõi và giữ lưng dưới cố định, từ từ trượt một gót chân ra xa cho đến khi chân thẳng. Kéo chân về vị trí ban đầu. Đảm bảo lưng không bị võng.

– Gập bụng ngược biến thể: Nằm ngửa, cẳng chân nâng song song sàn, siết cơ bụng dưới và từ từ hạ từng gót chân chạm sàn, sau đó nhấc lên; luôn giữ lưng dưới áp sát sàn.

Giai đoạn tăng cường sức mạnh

Sau khi cơ lõi đã vững chắc (thường là sau 10-12 tuần và không còn khoảng cách tách cơ lớn), có thể tăng cường độ với các bài tập kiểm soát.

– Bird dog: Bắt đầu ở tư thế bò, siết chặt cơ lõi, duỗi thẳng tay và chân đối diện (ví dụ: tay phải và chân trái) song song với sàn. Trọng tâm của bài tập là giữ cho lưng và hông hoàn toàn cố định và không bị xoay trong suốt quá trình di chuyển.

– Kneeling plank (plank quỳ gối): Đây là biến thể an toàn của plank; chống khuỷu tay hoặc bàn tay, giữ đầu gối chạm sàn (chứ không phải bàn chân); siết cơ bụng và mông để cơ thể từ đầu đến gối tạo thành một đường thẳng; giữ tư thế tĩnh từ 30 đến 60 giây.

3. Lưu ý để đảm bảo tập an toàn và hiệu quả

Để hành trình phục hồi diễn ra suôn sẻ và đạt kết quả bền vững, người mẹ cần tuân thủ những lưu ý quan trọng sau:

Đặt an toàn lên uy tín và lắng nghe cơ thể

• Tham vấn y tế: Chỉ bắt đầu tập luyện sau khi được bác sĩ cho phép (thông thường là 6 tuần sau sinh thường và 8-12 tuần sau sinh mổ).
• Tránh bài tập truyền thống: Tuyệt đối không thực hiện các bài tập gập bụng, nâng chân thẳng từ tư thế nằm ngửa hoặc các bài tập xoay người mạnh nếu chưa phục hồi hoàn toàn.
• Ngừng tập: Nếu cảm thấy đau ở lưng dưới hoặc sàn chậu, hoặc thấy bụng phồng lên (gây áp lực vào đường giữa) trong khi tập, cần ngưng ngay lập tức.

Dinh dưỡng quyết định kết quả

Giảm mỡ bụng là sự kết hợp của 30% tập luyện và 70% dinh dưỡng.

• Protein và chất xơ: Tăng cường protein (thịt nạc, trứng, sữa) để hỗ trợ quá trình phục hồi mô cơ và chất xơ (rau xanh, trái cây) để cải thiện tiêu hóa và tạo cảm giác no.
• Hydrat hóa: Uống đủ nước là vô cùng cần thiết, đặc biệt nếu đang cho con bú, để hỗ trợ quá trình trao đổi chất và phục hồi.

Quản lý căng thẳng và giấc ngủ

Hormone cortisol (hormone gây căng thẳng) là tác nhân chính thúc đẩy sự tích tụ mỡ bụng. Việc ưu tiên thời gian nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc (dù khó khăn) và tìm kiếm sự hỗ trợ là vô cùng quan trọng để cân bằng nội tiết tố và tối ưu hóa việc giảm mỡ.

Nguồn: suckhoedoisong.vn

Tắm ngay sau ăn, ăn quá muộn, bỏ bữa hoặc ăn quá ít là những sai lầm phổ biến cần tránh khi ăn sáng để đảm bảo sức khỏe, duy trì năng lượng.

Bữa sáng là bữa ăn quan trọng chỉ có trong ngày. Bữa sáng giúp khởi động quá trình trao đổi chất của cơ thể và giúp duy trì năng lượng suốt cả ngày.

Theo tiến sĩ Hansaji Yogendra, Viện Yoga (Ấn Độ), bất kỳ cách ăn sáng không lành mạnh nào cũng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và cả ngày của bạn.

Dưới đây là 4 sai lầm phổ biến mà mọi người thường mắc phải khi ăn sáng.

Tắm ngay sau khi ăn sáng

Tắm ngay sau bữa sáng có thể cản trở quá trình tiêu hóa của bạn. Khi bạn tắm sau khi ăn sáng, “lửa tiêu hóa” sẽ bị mất đi. Việc mất đi lửa tiêu hóa có thể làm chậm quá trình tiêu hóa và thậm chí dẫn đến chứng khó tiêu.

Ăn sáng quá muộn

Bữa sáng nên ăn trong vòng 2 giờ kể từ khi bạn thức dậy. Tốt chỉ có, bạn nên ăn sáng trước 9h. Cơ thể cần nước và thức ăn do đã nhịn ăn qua đêm. Ăn sáng sớm giúp giảm căng thẳng cho cơ thể. Ăn sáng muộn đặt cơ thể bạn vào tình trạng chịu nhiều áp lực hơn.

Bữa sáng nên được dùng trước khoảng 12 giờ so với bữa tối.

Nếu bạn tập thể dục buổi sáng, nên dùng một số thức ăn lỏng, nước ép hoặc trái cây như chuối hoặc táo trước khi tập, tốt chỉ có là 30 phút trước khi tập. Chuối có carbohydrate dễ tiêu hóa để cung cấp năng lượng cho buổi tập và cũng giúp giảm chuột rút cơ bắp.

Bỏ bữa sáng

Nhiều người không cảm thấy đói vào buổi sáng, do đó bỏ bữa sáng hoàn toàn. Tuy nhiên không ăn sáng có thể ảnh hưởng đến mức đường huyết. Sự sụt giảm lượng đường trong máu sẽ ảnh hưởng đến tâm trạng và năng lượng của bạn. Các nghiên cứu cho thấy bỏ bữa sáng có thể gây bệnh tiểu đường type 2, tăng huyết áp, các vấn đề về tim và béo phì.

Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng một người bỏ bữa sáng có chỉ số BMI cao hơn so với những người ăn sáng đúng giờ. Bỏ bữa sáng có thể làm chậm quá trình trao đổi chất của cơ thể.

Ăn quá ít

Chúng ta thường ăn quá ít do vội vàng đi làm. Điều này có thể tước đi các chất dinh dưỡng cần thiết cho cả ngày, khiến bạn cảm thấy mệt mỏi. Bữa sáng nên thịnh soạn, bao gồm carbohydrate, protein và các vi chất dinh dưỡng bởi đây là bữa ăn có thể quyết định trạng thái tinh thần của bạn trong ngày.

Thói quen ăn sáng đúng cách cũng có thể giúp tránh xa bệnh tiểu đường, các vấn đề về tim, tăng huyết áp và nhiều vấn đề sức khỏe khác. Đồng thời có thể cải thiện khả năng tập trung và trí nhớ của bạn.

Vì vậy, hãy đảm bảo ăn đủ trong bữa sáng và ăn đúng lúc.

Nguồn: Vnexpress.vn

(Dân trí) – Nhiều mẹo chống say nghe có vẻ vô hại nhưng lại tạo cảm giác an toàn giả. Khi tin vào chúng, người uống dễ đánh giá sai giới hạn của cơ thể và đối mặt với những rủi ro không ngờ.